مرثیه‌ای برای اوپک
اکبر نعمت الهی – جورج بوش پسر دارای چنان عقلانیتی نبود که بتوان از او نکته ای را بر پیشانی این مطلب نشاند اما این جمله او خیلی اهمیت دارد و باید آن را با تاکید تکرار کرد. او گفته بود: ما آمریکایی ها به نفت معتاد شده ایم و باید این عادت را درمان کنیم.
بنابراین خیلی غریب نیست که باور کنیم آمریکا برای کنترل بازار نفت حاضر است خیلی کارها مرتکب شود.
حالا دیگر احتمالا با من همعقیده اید که عقب نشینی ترامپ برای تامین نفت هشت کشور یک تاکتیک حساب شده بود و کسی نباید آن را به نام پیروزی خود حساب کند. بالا رفتن بی رویه قیمت نفت در روزهای اخیر و در آستانه آغاز دور دوم تحریمهای آمریکا علیه ایران شتاب زیادی به قیمتهای نفت داده بود. اگر تحریم هم به آن افزوده می شد قیمت نفت به یکباره جهش وحشتناکی پیدا می کرد. ترامپ و دولت آمریکا با برداشتن تحریم برخی کشورها در حقیقت ترمز قیمت نفت را کشیدند و حالا اوپک و غیراوپکی ها هستند که باید تلاش کنند قیمتها بیش از این در نتیجه تولید بیش از حد برخی کشورها پایین نکشد.
در حقیقت مرگ اوپک به طور غیر رسمی اعلام شده است. اوپک دیگر تشکیلاتی نیست که برای تولید و حمایت از قیمتها تصمیمی بگیرد. اوپک اکنون تنها سی درصد نیاز بازار را تولید می کند. پس تاثیر آن کم و کمتر شده است. روسیه خود را به اوپک چسباند تا آن را متلاشی کند زیرا نمی خواست در رقابت با یک کارتل قرار گیرد. و حالا خود روسیه است که در بازار تاثیر می گذارد و قیمتها و تولید را کنترل می کند.
اوپک در بازار شگفت‌انگیز و حبابی نفت جایگاه سابق را ندارد. اکنون برای بعد از تحریم ایران ـ باوجود تاکیدات اساسنامه ـ برنامه ای که ندارد هیچ، جایگاه تولید ایران را دو کشور عربستان و روسیه زیر چنگ اندازی خویش گرفته اند. بر روسیه که عضو اوپک نیست از منظر این سازمان حرجی نیست. اما عربستان؟
روزی که وزیر نفت وقت ایران در دولت احمدی نژاد افزایش تولید کشورهای عضو اوپک را پذیرفت در حقیقت احمدی نژاد و یارانش سند پایان اوپک را به نفع آمریکا امضا کردند. آمریکا سالها بود به دنبال چنین رخنه ای در اوپک بود تا انتقام دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ را بگیرد؛ آن تصویر را به یاد آورید که در پمپ بنزینهای آمریکا صفهای طولانی تشکیل شد و قیمت هر اونس بنزین دو رقمی شد. تابلوهای کنار پمپها ارقام سنگینی را نشان می دادند و آمریکایی ها با وحشت به پولی که کنتور برایشان محاسبه می کرد می نگریستند. آمریکایی ها از آن زمان تازه معنای نام ایران را شناختند و اوپک را باور کردند.
حالا در فصل انتقام فرصت جبران پیش آمده است. عقده‌های آمریکا در حال گشوده شدن است.از یک طرف شیل را وارد بازار بی ثبات نفت کرد و از طرف دیگر کنترل بازار را در دست گرفت.
حالا باید هوشیار بود. نباید مهار قیمتها را به دست آمریکا و روسیه سپرد. باید کاری کرد که اوپک بار دیگر تسلط خود را بر قیمتها و تولید از سر گیرد.
ع/۲۲
