معمای آینده اوپک (۲)

ایران‌پترونت – حمیدرضا زاهدی : اوپک برای احیای نقش خود در بازار نفت ناگزیر است در رویکردهای خود تغییر و تحول ایجاد کند. براساس نظر کارشناسان نشست آینده سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) ممکن است این رویکرد تازه را رونمایی کند.

به گزارش بلومبرگ، در شرایطی که هیاهو برای کاهش تولید نفت سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) فزونی می‌یابد و این سازمان وعده می‌دهد که هر اقدام لازم را در نظر گیرد، ممکن است نشست آینده این سازمان یک اقدام نامعمول را در بر داشته باشد: کاهش پیشگیرانه تولید.
برای مهار عرضه مازاد نفت به دلیل افت تقاضا و افزایش تولید نفت آمریکا، اوپک و متحدانش در سال جاری میلادی تولید نفت خود را کاهش داده‌اند. همزمان با پیش‌بینی‌ها درباره مازاد بیشتر عرضه در سال آینده میلادی، مجموعه‌ای از پیشنهادها از بانکهایی همچون مورگن استنلی و کومرزبانک مطرح شده که اوپک در نشست ماه دسامبر امسال، کاهش تولید خود را بیشتر کند.

با این همه، در ماههای اخیر بازارهای جهانی با محدودیت بیشتری در عرضه رو برو شده‌اند و این مسئله ضرورت اقدام فوری را از میان برده است. اگر تشدید کاهش تولید اعلام شود، مصداقی از نقض سنت اوپک خواهد بود که به طور معمول منتظر می‌ماند عرضه مازاد محقق شود.
افت قیمت نفت ممکن است اوپک را قانع کند که ترک عادت کند. افت بیشتر قیمتها در سال ۲۰۲۰ میلادی می‌تواند درآمد کشورهای عضو اوپک را بیش از گذشته کاهش دهد.

اد مورس، از مدیران بانک آمریکایی سیتی‌ گروپ، گفت: اگر تا ماه دسامبر نشانه‌هایی روشن از ضعف اقتصادی وجود داشته باشد، تشدید کاهش تولید نفت به میزان حداقل ۵۰۰ هزار بشکه در روز بسیار محتمل است.
اوپک با آمدن عرضه کنندگان جدیدی چون آمریکا که بازار را با نفت شیل خود اشباع کرده است و اختلافات داخلی اعضا باید با یک تصمیم درست خود را دوباره به عنوان محور بازار نفت مطرح کند.

این که آیا می تواند در این اوضاع نابسامان کاری از پیش ببرد به هماهنگی وزیران در اجلاس آذرماه بستگی خواهد داشت. بر تاریخچه پر فراز و نشیب اوپک نظری داریم که می خوانید. قسمت نخست این تاریخچه دیروز از نظر گرامی تان گذشت و اینک قسمت دوم:
دو رویداد مهم باعث شد قیمتهای نفت به نحو بیسابقه ای افزایش بیابد. یکی تحریم نفتی ۱۹۷۳ اعراب و دیگر وقوع انقلاب اسلامی در ایران در سال ۱۹۷۹ که باعث جهش قیمتها شد. اوپک ماموریت خود را در نخستین اجلاس سران در الجزایر در سال ۱۹۷۵ گسترش داد که در آن متعهد شد فقیرترین ملتها را مورد حمایت قرار دهد و عصر تازه ای را از همکاری بین المللی تعریف کند. این موضوع به ایجاد صندوق اوپک برای توسعه بین المللی در سال ۱۹۷۶ ختم شضد. کشورهای عضو بلندپروازی های خود را در زمینه توسعه اجتماعی و اقتصادی ابراز کردند. شمار اعضا در سال ۱۹۷۳ به ۱۳ عضو رسید.

در دهه ۱۹۸۰ رسیدن به رکورد بالاترین سطح تولید در یک دهه قیمتها را تضعیف کرد. پیش از سقوط در سال ۱۹۸۶ در پاسخ به اشباع بازار و کنار گذاشتن سوختهای هیدروکربوری قیمتها همچنان کاهش یافت. سهم اوپک از بازار کوچکتر نفت به میزان زیادی سقوط کرد و سهم اوپک از بازار به یک سوم کاهش یافت که باعث دشواریهای زیادی برای کشورهای عضو شد. قیمتها در نیمه نخست این دهه سقوط کرد اما به حدود نیمی از بخش نخست دهه رسید و به مرور شروع به جبران کرد. اوپک با معرفی تعدادی از فراورده ها در میان کشورهای عضو و ایجاد سبد قیمتی با این مشکلات روبرو شد و گفتگوهایی را با کشورهای غیر عضو شروع کرد که به ثبات بازار و منطقی شدن قیمتها کمک کرد.

موضوعات محیط زیستی در برنامه انرژی بین المللی پدیدار شد.اقدامات اوپک در مقابل خشونتهای خاورمیانه در سالهای ۱۹۹۰ و ۱۹۹۱ ضعف عمومی قیمتها را که یک دهه بر بازار سایه افکنده بود کاهش داد. به هر ترتیب یک بازیابی بارز بر بازار سایه انداخت که در سایه شرائط پسااتحاد شوروی تکمیل شد. منطقه گرایی بیشتر در کنار جهانی شدن و انقلاب ارتباطات و دیگر مباحث بر این امر تاثیر گذاشت.

م/۹۸