نیک سرشت:تخفیفات دولتی را به صادرکنندگان ایرانی هم بدهید

فرزین سوادکوهی-در شرایطی که نهادهای مسئول برای گرم شدن بازار صادرات ،تخفیف های زیادی را برای خریداران خارجی مواد پتروشیمی قائل می شوند، تولید کنندگان و صادرکنندگان کشور هم باید تسهیلاتی مشابه داشته باشند تا بازارهای هدف را از آن خود کنند.

مرتضی نیک سرشت دبیر انجمن صنایع همگن پلاستیک درگفتگو با “ایران پترونت”در خصوص بسترسازی هایی که نهادهای دولتی ایجاد می کنند تا بازار فروش محصولات پتروشیمی رونق بیشتری پیدا کند گفت: این کار وقتی مناسب است که همین تسهیلات برای صادرکنندگان داخلی هم برقرار باشد.

وی ادامه داد:برگزاری نمایشگاه ها هم در این راستا اثر بخش است به شرطی که صادرکنندگان نیز از تخفیفاتی که دولت برای خارجی ها قائل می شود، برخوردار باشند .

دبیر انجمن صنایع همگن پلاستیک ادامه داد:نمایشگاه هایی مانند نمایشگاه توانمندی های صادراتی”ایران اکسپو” در حوزه نفت و پتروشیمی قوی هستند.هرچند که برای کالاهای دیگر صادراتی هم بستر مناسبی ایجاد می کنند.اما در همین صنعت پتروشیمی می توان گفت که برگزاری چنین نمایشگاهی می تواند گشایش های بزرگی برای اقتصاد کشور داشته باشد و رشد و ارتقا فراوانی را رقم بزند.

نیک سرشت افزود:اما باید درنظر گرفت که اگر بازارهای صادراتی برای مواد اولیه پتروشیمی در منطقه مورد بحث باشد، با توجه به تخفیف هایی که لحاظ می شود تا خریدار خارجی مواد مورد نیاز خود را تحویل بگیرد، نقض غرض هایی بوجود می آید چرا که عملا رقبای تولید کننده محصولات تمام و یا نیمه تمام مورد تهدید جدی قرار می گیرند.
وی افزود:برای مثال می توانیم به مواردی مانند خریدارانی که در مناطق مرزی مواد را با قیمت ارزان می خریدند و خود به تولید محصول کامل تر دست می زدند اشاره کنیم.تولید کنندگانی که فرآورده ها را از ما می خریدند و فی المثل با نصب دستگاه های صنعتی کیسه و یا دیگر کالاهای پلاستیکی تولید می کردند و این سود به آنها می رسید و نه تولید کنندگان وصادرکنندگان داخلی.
وی ادامه داد: در همان زمان ما به مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت انتقاد کردیم که با این قیمت های ارزان در عمل رقابتی ایجاد می کنند که سود و ارزش افزوده اش را طرف های خارحی می برند و نه فعالان صنعتی ما.بر اساس برآورده ها قرار بر این است که در هرکیلو مواد صادراتی یک و نیم دلار ارزش افزوده نصیب کشور شود.
نیک سرشت اظهار کرد:این بحث را همیشه با پتروشیمی ها هم داشته ایم که آیا مقوله ای بنام اشتغال برای آنها مهم هست یا خیر؟ آیا برای دولت شغل آفرینی اهمیتی دارد یا نه؟ اگر این اهمیت وجود دارد چرا موقعیت ها گرفته می شود؟آیا سهام پتروشیمی ها که در اختیار دولت و یا سهامداران هست یا محلی از اعراب دارد؟
دبیر انجمن صنایع همگن پلاستیک گفت:ما بارها گفته ایم که هیچ مخالفتی با صادرات پتروشیمی ها نداریم.اما می پرسیم که چرا همین تخفیف هایی که به خارجی ها داده می شود به تولیدکنندگان و صادرکنندگان خودمان اختصاص داده نمی شود.ما اعتقاد داریم که در نهایت وقتی کالایی صادر می شود دولت مالیاتش را اخذ می کند که طبعا منافعش به خود کشور باز می گردد.
وی با اشاره به این که گفته می شود در این میان انواع رانت ها ایجاد می شود گفت:رانت در فروش مستقیم مواد اولیه به خارج از کشور هم ایجاد می شود که باید در جای خود توسط گمرکات مورد توجه قرار گیرد.بنابر این وقتی تولید کننده داخلی با تخفیف مواد اولیه را در اختیار می گیرد تسلط و مانورش در بازارهای هدف بسیار بیشتر خواهد شد.
این فعال صنعت پتروشیمی بیان کرد: واقعیت این است که نمایشگاه هایی از این دست که باید اتفاقات بزرگی را برای کشور رقم بزند، موفقیت قابل اشاره ای کسب نمی کند.بسیاری از همکاران و فعالان ما در صنعت پتروشیمی که در سال های گذشته در این نمایشگاه و نمایشگاه های مشابه شرکت کرده بودند از حضور خود نتیجه مطلوب و مورد انتظاری را بدست نیاوردند .
نیک سرشت ادامه داد: متاسفانه اهداف اقتصادی کشور ما چندان بر پایه صادرات محوری ترسیم نشده است.یکی از علت های موفقیت های کمتر چنین نمایشگاه هایی این است که آنها را دولت و نهادهای دولتی برگزار می کنند. وقتی سازمان توسعه تجارت چنین نمایشگاه هایی را دنبال می کند کار به شکلی به رفع تکلیف می رسد و چون دولتی ها گرداننده آن هستند چندان دغدغه ای در حوزه صادرات به چشم نمی خورد و اهمیت پیدا نمی کند.
وی افزود: بسیاری از فعالان صنعت پتروشیمی در نمایشگاه های خارجی با قدرت تمام ظاهر می شوند که این موضوع نشان می دهد این توان در اختیار صنعتگران و صادرکنندگان کشور هست اما همین ظرفیت ها در نمایشگاه های دولتی به منصه ظهور نمی رسد.
نیک سرشت با اشاره به این که ضعف هایی نیز در شرکت های داخلی وجود دارد که شاید نشات گرفته از ساختار معیوب اقتصادی کشور باشد گفت:با صدور پروانه های مختلف از سوی وزارتخانه ها، تجمیع شرکت ها و به اصطلاح لینک شدن آنها نیز دستخوش مشکل می شود که جلوی توانمند شدن مالی آنها را خواهد گرفت، درحالی که آنها می توانستند خود در پی بدست آوردن بازارهای هدف وارد عرصه شوند و ظرفیت های خود را به اثبات برسانند.
وی اضافه کرد: هیچ تعجب آور نیست که ایران بتواند تولید کننده محصولات و کالاهای جانبی کمپانی های بزرگ دنیا مانند بنز و بی ام و باشد و به این وسیله برای کشور ارزش افزوده ایجاد کند.
وی در پاسخ به این پرسش که گفته می شود نهادهایی مانند شرکت ملی صنایع پتروشیمی و یا دستگاه های مسئول پیگیر مباحثی مانند رگولاتوری و مسائلی از این سنخ نیستند تا در برابر نرخ شکنی های برخی از شرکت ها و فروشندگان محصولات به خارجی ها مانع ایجاد کنند نیز اظهار کرد: بگذارید بدون تعارف بگویم که تجربه نشان داده این دستگاه ها هیچوقت در موضوعاتی مانند رگولاتوری موفق و جدی عمل نکرده اند.واقعیت این است که رگولاتوری تنها زمانی شکل واقعی به خود می گیرد که رقابت به صورت آزاد محقق شده باشد.ممکن است که برای مثال پتروشیمی جم با پتروشیمی امیر کبیر رقابت هایی داشته باشند اما این رقابت هیچگاه منشا اثر نبوده.هیچوقت این رقابت ها نتوانسته اثری روی “سابیک” و یا شرکت هایی مانند آنها را رقم بزنند؟
وی ادامه داد: اگر نظارت های دولت تعرفه ای بودشاید می شد به تحقق رقابت ها امیدوار شد اما تاکنون این اتفاق نیافتاده است و همان زمان که بنده در شورای رقابت هم بودم مشاهده می کردم که گلایه های پتروشیمی ها همیشه مظرح می شد که بازار های صادراتی آسیب دیده اند و یا از دست رفته اند چون دستگاه های مسلط تحمیل هایی را بر آنها اعمال کرده است.متاسفانه این بحث ها هیچوقت به نتیجه درستی نرسید.مشابه این چالش ها را در خصوص رگولاتوری های خودرو و حوزه آی تی هم دیده ایم.
نیک سرشت با انتقاد از برخی نهادهای مسئول گفت: مثلا همین سازمان حمایت از مصرف کننده چرا گزارش نمی دهد که در همین ماه های اخیر چه عملکردی داشته است و چرا در کنترل نرخ ها و یکسان سازی آنها موفق نبوده است؟
وی در پایان اظهار کرد: اگر رقابت ها جنبه آزاد پیدا کند و خود فعالان بخش خصوصی وارد عرصه شوند آنوقت رقابت ها هم شکل درستی به خود خواهد گرفت.